Γράφει η Παναγιώτα Ν. Αθανασοπούλου MD, Παιδίατρος τ. Επιμελήτρια Παιδονευρολογικής Κλινικής Γ.Ν.Π. “η Αγία Σοφία”
Ο πυρετός είναι ένα από τα πιο κοινά ιατρικά σημεία. Ο ιατρικός ορισμός του πυρετού είναι μια θερμοκρασία πάνω από 38 οC, μετά από σωστή θερμομέτρηση στη μασχάλη. Ο “θερμοστάτης” που ελέγχει αυτή τη διαδικασία βρίσκεται στον υποθάλαμο, μια μικρή δομή που βρίσκεται βαθιά μέσα στον εγκέφαλο. Το νευρικό σύστημα μεταδίδει συνεχώς πληροφορίες σχετικά με τη θερμοκρασία του σώματος στον θερμοστάτη, η οποία με τη σειρά του ενεργοποιεί διαφορετικές φυσικές αντιδράσεις, που έχουν σχεδιαστεί για να ψύχουν ή να θερμαίνουν το σώμα, ανάλογα με τις περιστάσεις. Αυτές οι απαντήσεις περιλαμβάνουν: μείωση ή αύξηση της ροής αίματος από τον πυρήνα του σώματος, όπου θερμαίνεται, στην επιφάνεια όπου ψύχεται.
Ένας πυρετός συμβαίνει όταν ο θερμοστάτης επανέρχεται σε υψηλότερη θερμοκρασία, κατά κανόνα σε απόκριση μίας λοίμωξης. Για να φτάσει στην υψηλότερη θερμοκρασία, το σώμα μετακινεί το αίμα στο θερμότερο εσωτερικό, αυξάνει τον μεταβολικό ρυθμό και προκαλεί ρίγος. Τα “ρίγη” που συχνά συνοδεύουν τον πυρετό οφείλονται στην κίνηση του αίματος στον πυρήνα του σώματος, αφήνοντας την επιφάνεια και τα άκρα κρύα.
Ο πυρετός αποτελεί περίπου το 30% των επισκέψεων των παιδιών στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης καθώς και μία από τις πρώτες αιτίες ανησυχίας των γονέων και των φροντιστών τους.
Επίσης εμφανίζεται σε ποσοστό έως 75% των ενήλικων που είναι σοβαρά άρρωστοι. Το αίσθημα ζέστης είναι αρκετά υπερτιμημένο, καθώς πολλές φορές το αίσθημα θερμότητας χωρίς πραγματικό πυρετό είναι κοινό σε πρώιμο στάδιο μιας ασθένειας. Ενώ ο πυρετός είναι ένας χρήσιμος αμυντικός μηχανισμός αντιμετωπίζεται με μεγαλύτερη ανησυχία από τους γονείς ακόμα και τους επαγγελματίες του τομέα της υγείας από ό, τι συνήθως αξίζει, ένα φαινόμενο που είναι γνωστό ως φοβία πυρετού.
Επειδή έχουμε διαπιστώσει τι συνιστά πυρετό, η επόμενη ερώτηση είναι ποιο είναι το επίπεδο πυρετού που πραγματικά πρέπει να ανησυχούν οι γονείς;
Πιστέψτε το ή όχι ζημιά λόγω της αυξημένης θερμοκρασίας δεν συμβαίνει μέχρι πυρετός να υπερβεί το 41.3 oC!
Ως αποτέλεσμα, οι ιατρικοί πάροχοι ενδιαφέρονται περισσότερο για το εάν υπάρχει ή δεν υπάρχει πυρετός από το πόσο υψηλή είναι η θερμοκρασία. Οταν ρωτάμε τι μετρήσατε στο σπίτι μας, μας δίνει μια καλύτερη ιδέα για το αν ο πυρετός υπάρχει ή απουσιάζει και μπορεί μερικές φορές να μας δείχνει προς την κατεύθυνση της αιτίας του πυρετού, ανάλογα με το πόσο υψηλή και ανθεκτική είναι. Τα βρέφη ηλικίας κάτω των τριών μηνών χρειάζονται ιατρική φροντίδα, όπως και τα άτομα με συνοδά σοβαρά ιατρικά προβλήματα. Επίσης, η
υπερθερμία απαιτεί θεραπεία.
Πότε πρέπει να δώσω φάρμακα;
Τα φάρμακα όπως η παρακεταμόλη (Depon, Apotel, Panadol κτλ.) και η ιβουπροφαίνη(Algofren, Nurofen κτλ.) έχουν ως στόχο να κάνουν το παιδί σας να αισθανθεί πιο άνετα
καθώς οι μηχανισμοί ψύξης του σώματος ‘’ανάβουν’’: το αίμα μετακινείται στην επιφάνεια και εμφανίζεται εφίδρωση. Χορηγείστε τα σε δοσολογία βάσει των οδηγιών του παιδιάτρου σας. Αν δεν είστε σίγουροι ρωτήστε τον για την ακριβή δόση. Τα αντιπυρετικά μειώνουν τον πυρετό κατά κάποιο βαθμό, αν και μερικές φορές, αν ο πυρετός εξακολουθεί να αυξάνεται, οπότε μπορεί μόνο να αποτρέψουν την αύξησή του. Δεδομένου ότι ο ίδιος ο πυρετός δεν είναι επικίνδυνος, η χρήση αυτών των φαρμάκων έχει στόχο τη βελτίωση της συνολικής άνεσης και της ανακούφισης του παιδιού σας. Με άλλα λόγια, εάν το παιδί σας είναι επηρεασμένο, δεν έχει σημασία αν η θερμοκρασία είναι 37.8 οC ή 38.8 οC χρησιμοποιήστε το φάρμακο.
Εάν το παιδί σας εξακολουθεί να παίζει ή κοιμάται ακόμα και αν ο πυρετός είναι 39 oC δεν υπάρχει άμεση ανάγκη για φαρμακευτική αγωγή. Μετά τη χορήγηση του φαρμάκου να είστε υπομονετικοί μέχρι να ολοκληρωθεί η δράση του.
Πυρετικοί Σπασμοί!
Πολλές φορές, λόγω της ειδικότητάς μου, οι γονείς με ρωτούν για τους πυρετικούς σπασμούς. Πρόκειται για φαινόμενο που απαντά σε παιδιά από 6 μηνών μέχρι 6 ετών και η εκδήλωσή τρομοκρατεί τους γονείς και τους φροντιστές τους. Δεν οφείλονται αναγκαστικά στο πόσο υψηλό είναι ο πυρετός. Μπορούν να εμφανιστούν σε θερμοκρασίες χαμηλές όσο ακόμη και αν ο πυρετός φτάσει στους 40 oC ή υψηλότερα. Η αιτιοπαθογένειά τους που δεν είναι πλήρως διευκρινισμένη είναι ένας συνδυασμός του συγκεκριμένου ιού που προκαλεί την ασθένεια, του πόσο γρήγορα αυξάνεται η θερμοκρασία του παιδιού και του γενετικού του υποστρώματος. Η ηλικία του παιδιού στο παραπάνω ηλικιακό εύρος, η οικογενής κατανομή, η εμφάνιση γενικευμένου επεισοδίου σπασμών στο 1o 24ωρο νόσου κ.α. αποτελούν δείκτες της καλοήθους πορείας των πυρετικών σπασμών. Σε κάθε περίπτωση
όμως το 1ο επεισόδιο απαιτεί οπωσδήποτε εκτίμηση από έμπειρο ιατρικό προσωπικόγια αποκλεισμό λοίμωξης του κεντρικού νευρικού συστήματος και άλλων νοσολογικών οντοτήτων. Από εκεί και πέρα χρειάζεται εκπαίδευση των γονέων και των φροντιστών να αποφορτιστούν συναισθηματικά και να αντιμετωπίσουν στην πράξη τυχόν επόμενο επεισόδιο.
Ενδυση και άλλα υποστηρικτικά μέσα
Όσο ο πυρετός ανεβαίνει ο οργανισμός μας έχει την αίσθηση ότι το σώμα είναι κρύο ακόμα κι αν η πραγματική θερμοκρασία του είναι υψηλή. Στη φάση αυτή ντύστε καλά το παιδί σας και σκεπάστε το. Όταν ο πυρετός κορυφωθεί, έχει χορηγηθεί το αντιπυρετικό και το παιδί αρχίζει να ιδρώνει γδύστε το και αποσύρετε τα σκεπάσματα. Έτσι θα το βοηθήσετε πιο εύκολα να γίνει η ανταλλαγή της αυξημένης θερμότητας του σώματός του με το περιβάλλον. Υποστηρικτικά μπορούν επιπλέον να χρησιμοποιηθούν κομπρέσες και λουτρά με χλιαρό νερό μετά την πλήρη εγκατάσταση του πυρετού διαφορετικά θα κάνουν το παιδί σας να αισθανθεί άβολα. Το τρίψιμο με αλκοόλ (μια παλαιά παρέμβαση) μπορεί πραγματικά να είναι επικίνδυνο δεδομένου ότι το αλκοόλ μπορεί να απορροφηθεί στην κυκλοφορία του αίματος και να προκαλέσει δηλητηρίαση από το οινόπνευμα.
Φτάνουμε λοιπόν στα τελικά συμπεράσματα:
- Η γενική κατάσταση του παιδιού ή αλλιώς η κλινική του εικόνα, όπως θα λέγαμε ιατρικά, είναι αυτή που θα αποτελέσει το μέγιστο κριτήριο μιας εμπύρετης κατάστασης και όχι το ύψος του πυρετού.
- Χρησιμοποιείστε τα αντιπυρετικά σε σωστές δόσεις για να βοηθήσετε και να ανακουφίσετε το παιδί σας.
- Πυρετικοί σπασμοί πρέπει να ελέγχονται από γιατρό.
- Βρέφη κάτω των 3 μηνών με πυρετό και παιδιά ανεξαρτήτου ηλικίας με επηρεασμένη τη γενική τους εικόνα ή με πυρετό που δεν πέφτει με τη χορήγηση των αντιπυρετικών χρήζουν άμεσης ιατρικής εκτίμησης.
- Πυρετός σε συνδυασμό με συμπτώματα όπως επίμονος βήχας, πονόλαιμος, πόνος στο αυτί, πόνος κατά την ούρηση κ.α. είναι καλό να εκτιμηθούν από παιδίατρο γιατί μπορεί να χρειάζονται ειδική αντιμετώπιση και με άλλα φάρμακα.
- Εμπύρετο που παρατείνεται πέραν των 4 ημερών μπορεί να υποκρύπτει κάποια υποτροπή ή επιπλοκή της αρχικής νόσου.
- Σε κάθε περίπτωση προσπαθήστε να είστε ήρεμοι, απαλλαγμένοι από άγχος, ακολουθήστε τις οδηγίες του παιδιάτρου σας και όλα θα πάνε καλά!
Πηγή: http://eimaimaia.gr